Begrotingsrechtmatigheid
Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. In de door de raad vastgestelde controleprotocol is bepaald dat begrotingsoverschrijdingen op programmaniveau in de jaarrekening worden toegelicht. Daar waar verschillen geconstateerd zijn, worden die hieronder toegelicht. Het platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten maakt daarbij onderscheid tussen zeven verschillende soorten begrotingsoverschrijdingen die door de accountant als rechtmatig of onrechtmatig kunnen worden beoordeeld.

Hieronder treft u aan de toelichting op de belangrijkste begrotingsafwijkingen:

Bedragen x € 1.000

Veiligheid (€ 42.000)
De overschrijding wordt met name veroorzaakt door een hoger betaalde bijdrage aan de SED organisatie. Bij de najaarsnota van 2018 is de begroting aangepast op basis van gegevens die gepresenteerd waren in de najaarsnota van de SED organisatie. Het inzicht in de definitieve bijdrage werd te laat bekend om een begrotingswijziging voor te leggen.

Economie (€ 476.000)
Er is € 152.000 meer bijdrage betaald aan de SED organisatie. Bij de najaarsnota van 2018 is de begroting aangepast op basis van gegevens die gepresenteerd waren in de najaarsnota van de SED organisatie. Het inzicht in de definitieve bijdrage werd te laat bekend om een begrotingswijziging voor te leggen. De lasten van het project Recreatieoord Enkhuizer (REZ) zijn met € 251.000 overschreden. Het REZ is een grondexploitatie. De overschrijding wordt gecrediteerd in de exploitatie en op de balans opgenomen. Hierdoor heeft het geen invloed op het resultaat. De overige extra lasten worden veroorzaakt door extra afschrijvingslasten bij de havens. Op basis van de regelgeving is de rekenrente op investeringen aangepast. Er heeft een herberekening plaatsgevonden van kapitaallasten die op basis van annuïteiten worden berekend. De herberekening is gemaakt bij de jaarrekening. Vandaar dat een begrotingswijziging niet tijdig kon worden gemaakt.

Samenleving (€ 1.874.000)
De overschrijding komt met name voor op de budgetten van het sociaal domein bij begeleide participatie, maatwerkvoorziening (Wmo), maatwerkdienstverlening 18- en geëscaleerde zorg 18-:

Begeleide participatie (793.000)
Beschut werk en sociale werkvoorzieningen worden één op één overgedragen aan WerkSaam voor de uitvoering ervan. WerkSaam voert deze activiteiten uit binnen dit budget.

Maatwerkvoorziening Wmo (192.000)
De Wmo betreft een zogenaamde open einde regeling. Dit houdt in dat de gemeente niet kan sturen op budgetten, maar dat de gevraagde zorg de hoogte van het benutten ervan bepaalt. Hierdoor wijkt de werkelijkheid erg af van de begroting. Op de Wmo-voorzieningen ontstaat een nadeel.

Maatwerkdienstverlening 18- (€ 864.000)
De decentralisatie jeugdzorg betreft een open einde regeling. Dit houdt in dat de gemeente niet kan sturen op de uitgaven, maar dat de wettelijke taak de hoogte van de budgetbenutting bepaalt.

Geëscaleerde zorg 18- € 87.000
De decentralisatie jeugdzorg betreft een open einde regeling. Dit houdt in dat de gemeente niet kan sturen op de uitgaven, maar dat de wettelijke taak de hoogte van de budgetbenutting bepaalt.

Volgens de gehanteerde systematiek worden fluctuaties in de uitgaven van het sociaal domein verrekend met de reserve sociaal domein. In de afgelopen jaren zijn overschotten in het sociaal domein in deze reserve gestort. De tekorten in het sociaal domein worden dit jaar onttrokken aan de reserve sociaal domein. Op basis van deze systematiek kunnen de overschrijdingen niet als onrechtmatig worden betiteld.

Milieu (€ 41.000)
De overschrijding wordt met name veroorzaakt door hogere kapitaallasten voor riolering. De extra lasten worden veroorzaakt door extra afschrijvingslasten voor de riolering. Op basis van de regelgeving is de rekenrente op investeringen aangepast. Er heeft een herberekening plaats gevonden van kapitaallasten die op basis van annuïteiten worden berekend. De herberekening is gemaakt bij de jaarrekening. Vandaar dat een begrotingswijziging niet tijdig kon worden gemaakt.

Bedragen x € 1.000

S= Systematiek.

De afwijking heeft nagenoeg alleen betrekking op de door ons gehanteerde systematiek. Dit wil zeggen dat de afwijking in overeenstemming is met een raadsbesluit ter zake.

Beheer openbare ruimte (€ 75.000)
De lagere onttrekking van € 152.000 voor groot onderhoud kapitaalgoederen is reeds toegelicht (zie toelichting op de balans bij het onderdeel reserves en bij de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen). Het betreft een onttrekking om de lasten te dekken voor groot onderhoud van kapitaal goederen. Op basis van de systematiek worden deze bedragen aan de reserve onttrokken. Hierdoor is er geen sprake van een begrotingsonrechtmatigheid. Daarnaast is er op basis van de systematiek een bedrag van
€ 77.000 onttrokken aan de reserve egalisatie tarieven riolering.

Samenleving (€ 1.088.000)
De afwijking van € 1.088.000 betreft een hogere onttrekking aan de reserve sociaal domein die met name wordt veroorzaakt door hogere kosten in het sociaal domein (Jeugd, Participatie en Wmo). De grootste overschrijdingen zijn hierboven reeds toegelicht. In de najaarsnota is de prognose van de mutatie in de reserve bijgesteld. Bij het opstellen van de jaarstukken kwam naar voren dat de afwijkingen in de budgetten groter waren dan aangenomen bij de najaarsnota. Daarom vindt er ook een grotere onttrekking plaats. De overschrijding werd te laat bekend om nog een begrotingswijziging voor te leggen. Bovendien wordt op basis van de bestaande systematiek de fluctuaties in de uitgaven verrekend met de reserve. Voor 2018 betekent dit een extra onttrekking.

Algemene dekkingsmiddelen (€ 350.000)
Het genoemde saldo betreft een hogere storting van € 82.000 en een lagere onttrekking van € 268.000.

In 2018 heeft de raad besloten € 270.000 in de algemene reserve te storten ter dekking van de kosten voor het Hertenkamp. In 2016 is reeds besloten te onderzoeken of een deel van de kosten gedekt konden worden uit ISV-gelden. De afrekening van de provincie met betrekking tot ISV-gelden heeft in 2018 op zich laten wachten waardoor een begrotingswijziging niet meer kon worden gemaakt. Omdat een deel van de kosten gedekt is uit ISV-gelden was de daadwerkelijk noodzakelijke storting € 103.000 (dus lagere storting van € 167.000 (€ 270.000 -/- 103.000). Daarnaast is bij het opstellen van de jaarstukken bekend geworden dat 184.000 uit de voorziening Schepenwijk kon vrijvallen. Conform de systematiek wordt die gestort in de risicoreserve bouwgrondexploitatie. Op het moment van samenstellen van de jaarstukken kon een begrotingswijziging niet meer worden voorgelegd. Tot slot is een hogere storting geweest in de reserve afschrijvingslasten ten behoeve van de aanschaf van automatische brandmeldinstallatie Drommedaris, verbeteren omgeving basisschool Het Mozaïek, aanschaf luchtverwarmer De Sprong en realiseren parkeervakken Noordergracht. Dit is conform het door de raad vastgestelde indemniteitsbesluit van 23 april 2019.

Bij de budgetoverheveling van 2017 naar 2018 zijn voor € 670.000 incidentele budgetten toegevoegd ten laste van de algemene reserve. Bij de jaarstukken blijkt dat niet
€ 670.000, maar € 496.000 is uitgegeven. Dit betekent een lagere onttrekking van
€ 174.000 aan de algemene reserve. Daarnaast is bij het opstellen van de jaarrekening bekend geworden dat we € 67.000 minder aan de SED organisatie hoeven te betalen voor het project 'SED perspectief'. De kosten van 'SED perspectief' worden gedekt uit de algemene reserve. Daarom wordt er voor dit project dus € 67.000 minder uit de algemene reserve onttrokken.

Kredieten

Flosbeugel
In 2017 is het Driespan, locatie Flosbeugel, verwoest door een brand. Het was onvermijdelijk direct kosten te maken voor werkzaamheden op de herbouwlocatie. Omdat direct gehandeld moest worden, is er niet direct een krediet afgesloten voor deze kosten. In 2018 is een start gemaakt met het schrijven van een kredietvoorstel voor de gehele herbouw. De gemaakte kosten in 2018 (€ 407.000) worden meegenomen in dit volledige kredietvoorstel.  Dit voorstel wordt in het eerste half jaar van 2019 aan de raad voorgelegd.

Realiseren parkeervakken
Voor de uitgaven aan een aantal parkeervakken (€ 14.771) is geen kredietbesluit aanwezig. Deze kosten zijn in eerste instantie in de exploitatie verantwoord en bij het opstellen van de jaarstukken overgeboekt naar de activa met maatschappelijk nut. Via een opgesteld indemniteitsbesluit wordt achteraf (23 april) goedkeuring aan de raad gevraagd.